Ständchen D920 van Franz Schubert, in meerdere uitvoeringen

.

Christa Ludwig

.

Maandag 9 januari 2012 hoorde ik op Radio 4 een uitvoering van Ständchen D921, van Franz Schubert. Uitvoerenden waren het Frauenchor ORTF met als soliste Christa Ludwig.
De tekst is van Franz Grillparzer, in die tijd een bekend dichter die ook het grafschrift schreef bij Schuberts dood.

Schubert aan de piano, Gustav Klimt

.
Op youtube ging ik op zoek naar andere uitvoeringen van dit lied. Ik ontdekte dat D921 de tweede (enigszins herziene) versie is van dit lied. Deze versie alsmede de eerste versie (D920) zijn geschreven voor contralto, gemengd koor en piano en dateren uit 1827.
Ik heb een aantal uitvoeringen hieronder neergezet met daarbij de informatie voor zover ik die aantrof. De opvattingen van de diverse musici lopen nogal uiteen en ik ben benieuwd naar jullie beoordelingen.
Je mag dus stemmen en dat gaat als volgt:
– Zet in de reactieruimte drie persoonlijke voorkeuren in een lijstje. Geef jouw eerste voorkeur, waarvan je het volgnummer vermeldt dat ik ervoor hetb gezet, 3 punten
je tweede voorkeur 2 punten en je derde voorkeur 1 punt. Dit geldt voor de uitvoering als geheel.

Vrijdag 13 januari a.s., uiterlijk om 16:00 zal ik van beide categorieën, de drie uitvoerenden met de meeste stemmen op dit blog vermelden.

Inzenden kan tot vrijdag 13:00 uur. Ik hoop dat je het op kunt brengen de verschillende versies helemaal uit te luisteren. Een hele opgave, dat ondervond ik aan den lijve maar  gaandeweg ontdekte ik ook dat ik het lied steeds mooier ging vinden. Misschien overkomt jou hetzelfde.
Bij life-opnames vraag ik je een beetje achter de ruis te luisteren en te proberen de kwaliteit er toch tussendoor te horen.
Veel genoegen en een groet van Ingrid.
Bij een aantal uitvoeringen is de hele liedtekst afgedrukt. Klik daarvoor op ‘meer weergeven’.
Hieronder het eerste couplet:
Ständchen

Schilderij van N.H. Werkman

Zögernd leise
In des Dunkels nächt’ger [Stille]1
Sind wir hier;
Und den Finger sanft gekrümmt,
Leise, leise,
Pochen wir
An des Liebchens Kammertür.
Afbeelding N.H. Werkman: Internet

De verschillende uitvoeringen:
1. (met bladmuziek), English Chamber Orchestra Chorus; solo Janet Baker; piano Raymond Leppard
2. Wiener Sängerknaben 1964
3. The Sons of Orpheus o.l.v. Edgar Moore; solo Dawn Padula; 2006
4. RIAS-Kammerchor o.l.v. Marcus Creed; solo Birgit Remmert; piano Philip Mayers, 1997
5. Vocaal Ensemble Multiple Voice o.l.v Paul de Kok; baritonesolo Evert Jan Nagtegaal; piano Noël Lee
6. Capella Bavarae; solo Brigitte Fassbaender; piano Wolfgang Sawallisch
7. Frauenchor ORTF, met als soliste Christa Ludwig
8. Sarah Walker, mezzo-soprano; Graham Johnson, piano.
9. Quintate Interpretation
10. Taipei Chamber Singers o.l.v. Gunther Theuring

—————————————————————–

UPDATE 13 JANUARI 2012: DE UITSLAG

.

Over ingridvandenbergh

In mijn blog deel ik graag mijn passies met anderen. Passies op het gebied van schrijven, taal en beeldende kunst. Soms raakt de inhoud aan gevoelens en gedachten van anderen en ontspinnen zich dialogen die mij bij het schrijven niet voor ogen stonden. Ik vind dat boeiend en laat het graag gebeuren.
Dit bericht werd geplaatst in Beeld en Geluid, Boeken, proza en poëzie, literatuur, muziek, poëzie, proza & poëzie, proza en poëzie en getagged met , , , , , , , . Maak dit favoriet permalink.

42 reacties op Ständchen D920 van Franz Schubert, in meerdere uitvoeringen

  1. Laila zegt:

    Als ik tijd heb zal ik luisteren.
    De Klimt vind ik mooi; kende ik niet en de Werkman hangt hier in de kamer.

    Like

  2. Alweer een prachtig idee in het nieuwe jaar voor een nieuw genre.
    Christa Ludwig maakte zich met Ave Maria van Schubert voor het eerst tot mijn favorieten.
    Ik ga benieuwd kijken of er iemand is die het standchen beter doet.

    Like

  3. 1 is 1 Janet Baker.
    2 is 7 Christa Ludwig
    3 was veel moeilijker te kiezen, maar uiteindelijk 8, Sarah Walker

    Like

  4. dagendauw zegt:

    Eigenaardig ik ken “Ständchen” van Schubert onder de vorm van een serenade voor cello die ik een aantal jaar geleden op de pupiter had staan, maar die klonk heel anders. De tekst van de gezongen versie vind je hier :
    http://artsongcentral.com/2007/schubert-standchen-leise-flehen-meine-lieder/
    Ik ben het dus even gaan opzoeken maar er niet wijzer op geworden… de versie die ik kende klinkt als volgt :

    Heb jij soms enig idee hoe het precies zit? Schreef Schubert misschien twee stukken met dezelfde naam zou er een naamsverwarring ontstaan zijn ergens in het verleden, of zijn beiden een deel van een groter geheel?

    Like

  5. dagendauw zegt:

    Het antwoord zat blijkbaar in de nummering van de stukken. Mijn excuses.
    Het “Ständchen” dat ik gespeeld heb droeg het nummer D.957 No.4 en niet D. 920 …
    Tss… die componisten hé…?
    Op de valreep dus toch het raadsel nog zelf opgelost

    ;-)

    Groet

    – Dauw –

    Like

    • Beste Dauw, in mijn zoektocht naar meerdere uitvoeringen van het ständchen kwam ik de door jou gespeelde serenade ook vaak tegen. Eveneens in legio uitvoeringen.maar met cello vind ik hem erg mooi.
      Doe je nog mee voor de uitverkiezing?

      Like

  6. Ja ik had ook op 957 gerekend bij nader inzien.
    1.Christa Ludwig
    1a. Wiener Sangerknaben (gedeeld maar ja dat mag niet en op twee vanwege eigenlijk onvergelijkbaar)
    2t/m3 Nagtegaal (Tja het hoort nu eenmaal een man te zijn en het totaal plus opname worden ineens van belang in de lagere categorie)

    Like

    • Dan doe ik hier wellicht een goede daad, Simen, nu dit Ständchen toch wat onderbelicht blijkt te zijn.
      Dank voor je voting. Je gedeelde plekken tel ik voorlopig als 2 en 3 maar wie weet kunnen ze van belang zijn bij een ex equo.

      Geldt je rangorde voor beide cagtegorieën: algehele uitvoering; solist)?

      Like

      • Ingrid ik vind het moeilijk om die twee dingen van elkaar te scheiden.
        De kwaliteit van de solist is wel doorslaggevend denk ik. Maar zonder Ringo ook geen Beatles. Ik had in een grijs verleden een Requiem van Mozart met de Wiener Sängerknaben. Ik ben er al een jaar of 20 naar op zoek. Als het zoeken zo vlot als tot nu toe, zal mijn teraardebestelling niet volmaakt zijn.
        Gelukkig ben ik de enige die daar last van zal hebben uiteraard.

        Like

        • Hallo simen,

          Tot nu toe heeft nog niemand een beoordeling voor beide categorieën gegeven. Ik zal het maar laten vervallen, ook omdat ik denk dat je wel gelijk hebt met wat je zegt over de kwaliteit van de solist en over de Beatles.
          Mooie relatievering aan het eind van je betgoog, ik houd daar wel van. Al gun ik je een teaardebestelling onder de klanken van Het Requiem met de Weense zangersknapen.

          Like

  7. @dauw
    Net als sonate is ständchen ook een genrebenaming.
    Zodat er behalve veel sonates ook meerdere ständchen bestaan.
    Het betekent min of meer serenade

    Like

  8. Laila zegt:

    Bij nader inzien heb ik twee andere exemplaren van Werkman, van de serie Chassidische legenden aan de muur. Deze heb ik in een blog verwerkt ( 14-6-2008) dat vaak opgehaald is. Vandaar mijn associatie.

    Maar goed: ik “spring”op de fiets,naar de trein, werkveld;-)

    Like

  9. svara zegt:

    wat een leuk idee Ingrid
    ik ga luisteren
    maar wil er even goed de tijd voor nemen
    groet svara

    Like

    • Hallo Svara, begrijp ik volledig, dat je even tijd nodig hebt.
      Na een reactie van Simen vraag ik nu enkele een voorkeurslijstje voior de algehele uitvoering, dus niet ook nog eens een lijstje voor de solist.
      Dat maakt het wellicht iets simpeler.
      Veel luistergenot. Groet van Ingrid.

      Like

  10. Ria Thijs zegt:

    Ingrid,
    Met genoegen heb ik geluisterd.
    Alhoewel het genre mij niet zo bekend is,
    ontdekte ik na meerdere malen beluisteren hoe mooi deze muziek is.
    Zelfs zonder woorden vaak nog beter dan met woorden.
    Mooier en moeilijker dan ook de keuze.
    Ik vind persoonlijk de vrouwenstem in dit lied zoooo mooi.
    Janet Baker 3
    Birgit Remmert 2
    Sarah Walker 1
    Muziek opent de harten van mensen.
    Dankjewel

    Like

    • Hallo Ria, dankjewel voor je fijne reactie, commentaar en puntjes.
      De woorden kunnen inderdaad soms voor een struikeleffect zorgen. Zonder woorden van Grillparzer zou je bij de muziek van Schubert zelf een verhaal in je hoofd kunnen verzinnen.
      Bij een lied als ‘Erlkönig’ vind ik dat ook.

      Like

  11. Dit is inderdaad precies de opname die ik bedoelde.
    Alleen dan graag wel de hele plaat. Deze is duidelijk opgenomen met net zo’n platenspeler
    als ik had (59 gulden weet ik nog) toen ik 16 was, maar met een slippende v-snaar.
    Die film Silk Road ….etc heb ik trouwens ook gedownload van een website in Oostenrijk.
    Ik had er 14 dagen werk mee voor hij binnen was. Het duurt maar een uur maar is prima HD.
    De WSK bestaan niet meer. Tegenwoordig hoor je overal het Tolzer Knaben Koor.
    Ik denk altijd stiekum, de roomse paters zullen ze wel hebben opgemaakt. Maar ik geef toe dat dat ook een ietwat bevooroordeelde gedachte is.
    Hartelijk dank.

    Like

  12. Hee, Simen, volgens mij zijn de Wiener Knaben kwietschlebendig. Kijk maar:
    http://www.wsk.at/jart/prj3/wsk_website/main.jart?rel=de&content-id=1180694112286&reserve-mode=active.

    De film silk road kende ik niet. Is het die animatiefilm die ik via Google vond en is hij van recente datum?

    Like

  13. svara zegt:

    ik ben er uit al was het erg moeilijk
    eindeloos beluisterd en het werd steeds mooier
    er bleven er steeds vier over

    1 = nummer 7 Christa omdat je erin verdwijnt
    2 = nummer 2 Die jonge mannekes omdat ze de lichtheid en luchtigheid benadrukken
    3 = nummer 8 Sarah Walker omdat subtiel begint, de opbouw vind ik mooi

    Sarah Walker of Janet Baker

    Een mooi idee om vaker te doen Ingrid en ik begrijp dat dit voor Simen ook een idee zou kunnen zijn.
    Ik doe heel graag mee als luisteraar.
    Al vind ik 10 uitvoeringen veel als je het de eerste keer hoort en serieus meedoet.

    Dank je!!

    Like

  14. Jacopone Sr zegt:

    Dit is een onmogelijke opgave: tien uitvoeringen en bij de laatste nog weten hoe de vorige waren. Volgende keer vijf? Eerlijkheidshalve: ik heb van elke uitvoering slechts stukken beluisterd. De Wiener Sängerknaben 1964 vond ik afschuwelijk en Evert Jan Nagtegaal valt voor mij af: ik vind dat het door een alt gezongen moet worden. Overigens denk ik dat beoordeling van klassieke muziek via YouTube niet eerlijk is. Desondanks :!: nu de punten van de jury ;-)

    3 punten nr 4 Birgit Remmert
    2 punten nr 9 Quintate Interpretation
    1 punt nr 7 Christa Ludwig

    Like

    • Hallo Jacopone, het doet me goed dat je je bezwaren opzij hebt gezet en je best doet om tot een beoordeling te komen.
      Hoe meer mensen meedoen hoe interessanter het wordt.
      Wat Youtube betreft is beoordelen inderdaad lastig, er is nogal wat kwaliteitsverschil in de uitvoeringen. Dit lied intrigeerde me en ik wilde in eerste instantie een aantal verschillende uitvoeringen van lied als zodanig onder de aandacht brengen.Pas daarna kwam het idee van het competitie-element erbij.
      Dank voor je mening. Ben benieuwd waar we uitkomen.

      Like

  15. ottovo zegt:

    Hallo Ingrid,

    allereerst een compliment voor de uitwerking van dit blog. Mooi, met de schilderijen erbij.
    Geen piece of cake om alle kandidaten te beluisteren en te beoordelen, maar het heeft me veel luisterplezier verschaft. Na langdurig en rijp beraad kom ik tot de volgende beoordeling, die ik graag beknopt motiveer:

    Op plaats 3. Birgit Remmert
    Mooie warme stem. Goede combinatie met het koor.

    Op plaats 2. Janet Baker
    Beheerste, volle stem maar ook speels genoeg voor dit lied.
    Mannenstemmen niet te opdringerig, passen er mooi bij.

    Op plaats 1. Sarah Walker
    Sarah Walker heeft een zeer aangenaam stemgeluid en prachtige uitspraak.
    Ze wisselt temperamentvol zingen goed af met beheerst zingen.
    Prettige combinatie met de mannenstemmen.

    Een woord van lof ook voor de Wiener Sängerknaben, alles uit het hoofd en zo beheerst en zorgvuldig gezongen. Wat moeilijk om deze uitvoering te vergelijken met die van de volwassen zangers maar voor mij verdienen ze meer dan een aanmoedigingsprijs.

    Like

  16. Pingback: Ständchen D920, van Franz Schubert; DE UITSLAG | Schrijfkunst

  17. dickblogt zegt:

    Geheel buitenmededingen en als mosterd wil ik blogster graag complimenteren met het onderwerp. Ben niet erg thuis in dit genre, maar behalve bij de Wienerknaapjes zou ik met alles graag meezingen! Prachtig. Lichte voorkeur voor (de stem van) Baker. Ik ga kijken of er nog meer moois op dit blog staat. Voor de liefhebbers: http://www.dickblogt.nl/frommermann/

    Like

    • Wat aardig Dick, dat dit blog enige tijd na dato nog belangstelling krijgt.
      Janet Baker is ook één van mijn favorieten. In een vervolgblog waarin ik de uitslag bekendmaakte en ook mijn eigen voorkeuren op een rijtje heb gezet, schreef ik over haar vertolking:

      “Baker blijft stemvast, ook als ze gepassioneerd zingt. Aangename, niet opdringerige, lichtvoetige maar volle stem. Haar speelsheid is goed gedoseerd. Ze lijkt hier te zeggen dat we dit lied nu ook weer niet té serieus moeten opvatten. De lichte, mooie mannenstemmen passen zich goed aan, met een mooie dynamiek.”

      Ga gerust surfen over mijn blog, ik hoop dat ik je niet teleurstel.
      Je linkje ga ik bekijken.

      Like

  18. Anoniem zegt:

    Ständchen gezongen door de bariton Evert Jan Nagtegaal is van een prachtige schoonheid, het vrouwenkoor is ook goed, maar let eens op de mooie begeleiding van de wereldberoemde pianist Noël Lee, hoe subtiel. No.1

    Like

    • Door jouw reactie ging ik weer eens luisteren naar dit lied, waaraan ik langzamerhand verslaafd ben geraakt.
      Elk van de uitvoeringen heeft weer een ander aspect waarom een nummer één-notering zou zijn gerechtvaardigd. Ook deze uitvoering. Noël Lee is een goed en bescheiden begeleider, met zijn tachtig jaar.

      Like

Plaats een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.